wäl

Cite this page as:	"wäl". In A Comprehensive Edition of Tocharian Manuscripts (CEToM). Created and maintained by Melanie Malzahn, Martin Braun, Hannes A. Fellner, and Bernhard Koller. https://cetom.univie.ac.at/?F_A_wäl (accessed 09 Nov. 2025).

Meaning:	“king”
Word class:	noun
Language:	TA
Equivalent in TB:	walo
Lexeme variants:	wäl; wal; wäll; wäly

Number:	singular
Case:	nominative
Gender:	masculine

Paradigm

	sg	pl
nom	wäl	lāñc
voc
acc	lānt	lāñcäs
gen		lāñcäśśi
loc	lāntaṃ
comit	lāntaśśäl	lāñcsaśśäl
inst	lāntyo	lāñcäsyo
abl	lāntäṣ
perl	lāntā	lāñcsā
all	lāntac	lāñcsac
caus

Lexeme family

wäl “king” m

sg pl

nom wäl lāñc

acc lānt lāñcäs

gen lāñcäśśi

loc lāntaṃ

comit lāntaśśäl lāñcsaśśäl

inst lāntyo lāñcäsyo

abl lāntäṣ

perl lāntā lāñcsā

all lāntac lāñcsac
- lāṃts “queen” f
  
  sg pl
  
  nom lāṃts lāntsañ
  
  acc lāṃtsāṃ, lāṃts lāṃtsas
  
  gen lāṃtse
  
  comit lāntssaśśäl
  
  perl lāntsānā
  
  all lāntsac lāṃtssac
  - lāntsune “queenhood” n
    
    sg
    
    all lāṃtsuñyac
    - lātsuneṣi “of queenhood”
- lāntune “kingship” n
  
  sg
  
  nom lāntune
  
  acc lāntune
  
  loc lāntuneyaṃ
  
  abl lāntuneyäṣ
  - lāntuneṣi “prtng. to kingship”
    
    sg.m sg.f
    
    nom lāntuneṣi lāntuneṣi
    
    acc lāntuneṣiṃ, lāntuneṣi lāntuneṣi
- lāñci “royal”
  
  sg.m sg.f pl.f
  
  nom lāñci lāñci lāñcināñ
  
  acc lāñciṃ, lāñcinäṃ lāñcinās
  
  loc lāñcinaṃ

	sg	pl
nom	wäl	lāñc
acc	lānt	lāñcäs
gen		lāñcäśśi
loc	lāntaṃ
comit	lāntaśśäl	lāñcsaśśäl
inst	lāntyo	lāñcäsyo
abl	lāntäṣ
perl	lāntā	lāñcsā
all	lāntac	lāñcsac

	sg	pl
nom	lāṃts	lāntsañ
acc	lāṃtsāṃ, lāṃts	lāṃtsas
gen	lāṃtse
comit		lāntssaśśäl
perl	lāntsānā
all	lāntsac	lāṃtssac

	sg
all	lāṃtsuñyac

	sg
nom	lāntune
acc	lāntune
loc	lāntuneyaṃ
abl	lāntuneyäṣ

	sg.m	sg.f
nom	lāntuneṣi	lāntuneṣi
acc	lāntuneṣiṃ, lāntuneṣi	lāntuneṣi

	sg.m	sg.f	pl.f
nom	lāñci	lāñci	lāñcināñ
acc	lāñciṃ, lāñcinäṃ		lāñcinās
loc	lāñcinaṃ

Occurrences

wal

1	A 355 a4	śaśis lātse ; ñäktaśśi	wal	; tu ñi maṅka(l)
2	A 359 a12	harati corā vā ।	wal	prä /// a13 ///
3	THT 2102 b3	·yo – tka ñi	wal	o – /// b4
4	THT 2503 a1	a1 /// – mā	wal	/// a2 /// ·näṣtär

wäll

1	A 256 a5	śtwar-wälts śpāluñcäs wrassaśśäl ñäkci	wäll	oki sne yärm wrassäṣ
2	A 318 and 319 b6	॥ citraśokaṃ ॥ ñäkci	wäll	oki säs ; vidyā(dhareśśi)
3	A 380 b1	b1 /// saṃpate cakravartti	wäll	oki sne lyutār puttiśparṣi

wäly

1	A 224 a2	m{†ä} śaru ṣeṣ ajātaśatru	wäly	cam l·· /// a3

A 224 a2

m{†ä} śaru ṣeṣ ajātaśatru

wäly

cam l·· /// a3

wäl

1	A 4 b4	hib4mavant ṣulaṃ nu vacramukhe	wäl	naṣ äntā ne säm
2	A 9 a5	täṣ nātkis kärsor tāṣ	wäl	penu perāk āmāśās cam
3	A 10 a3	ne (ne)a3(ṣā) (da)śagrive rākṣ(ts)ā(śśi)	wäl	rāmeṃ ratäkyo lāṅk ri
4	A 12 a6	; āyäntwāṣi ; lwāśśi	wäl	: 1 ॥ tmäṣ
5	A 13 b5	pñintuyo (tampe)b5wāts ; yäṣ	wäl	cakravartti ; śla wartsy
6	A 15 b4	॥ tmäṣ cam ypeyaṃ	wäl	wläs wäl nasäl ālak
7	A 15 b4	cam ypeyaṃ wäl wläs	wäl	nasäl ālak mā ṣe(ṣ)
8	A 18 b5	ne mahāprabhā(se) b5 ñomā	wäl	ṣeṣ waśirr oki prākräṃ
9	A 19 a4	mācar ṣeṣ śuddhodaṃ ñomā	wäl	pācar rāhul ñomā se
10	A 21 a3	ṣpä(t) (ñe)a3(mi)ntuyo kaknu cakravartti	wäl	nasäl ṣeṣ näṣ penu
11	A 25 a1	ñi tākiṣ śuddhatoṃ ñom	wäl	mācaa2(r) (ma)hāmāyā ñomiṃ ya
12	A 29 a4	(k)u(ryartāñ) /// a4 ṣopärtāsā	wäl	timiti(miṅgil) /// a5
13	A 36 a2	a2 °t nu ñäkci	wäl	wlāñkät /// (tämne) a3
14	A 37 a2	pättāñkät /// a2 kṛki	wäl	kursär tsopatsäṃ /// a3
15	A 49 a3	pñy eluneyo : pñiṣi	wäl	cam ; wyāraṃ lmo
16	A 49 a4	(pa)t nu kanaṣke ñomā	wäl	ṣeṣ ptāñäkte märkampalaṃ śā°
17	A 57 b5	wkänyo säm rupyāvate bodhisattu	wäl	säksäk puklā lāntub6(ne) ///
18	A 59 b4	nāb4(täk) (yärm) /// (tmäṣ)	(wäl)	(puk) (ypeyäntwā)śśi k_uleñcinās ṣotreyäntu
19	A 61 a5	॥ täm kaklyuṣuräṣ brahmadatte	wäl	weyeṃ a6 (nāntsu) ///
20	A 63 b1	॥ tmäṣ säm rupyāvate	wäl	bodhisatveṃ tsopatsäṃ kāruṇaśśäl triwont
21	A 64 b3	1 ॥ tmäṣ brahmadatte	wäl	wsok nāntsu mäśkitac träṅkäṣ
22	A 65 a6	(1) (॥) (täm) (ka)klyuṣuräṣ	wäl	träṅkäṣ nātäk se mā
23	A 65 b3	kliṣ : 1 ॥	wäl	träṅkäṣ kārub4(ṇik) (nātäk) (se)
24	A 65 b6	mäskatär • täm kaklyuṣuräṣ	wäl	träṅkäṣ ote täpreṃ knānmāṃ
25	A 66 a5	ṣakk atsek nāñi brahmadatte	wäl	pats mäskal mā nu
26	A 66 b2	b2 /// tmäṣ mahendrasene	wäl	āmāśās kākkropuräṣ cesm-äk ārtaśśi
27	A 67 a6	oṅkaläm träṅkäṣ pälkār ñäktaśśi	wäl	b1 2σ ///
28	A 68 b4	/// b4 viśvamittre	wäl	nmit kärsoñcäs prāhmnās keṃtsi
29	A 68 b6	/// (kä)b6lkeñc • ॥	wäl	träṅkäṣ ॥ – – (ākāl-käṃ)ṣe
30	A 71 a1	jambudvipā ; kākmärtik ;	wäl	näṣ pācar ; ñomyo
31	A 71 a3	pratipakṣ ॥ kātkmāṃ nāntsu	wäl	träṅkäṣ mänt wäknā naṣ
32	A 71 a5	॥ täm kaklyuṣuräṣ brahmadatte	wäl	ṣñi seyaṃ apälkā a6
33	A 72 a4	yāmäl ॥ tmäṣ brahmadatte	wäa5(l)	/// kä devadattenäṣṣ aci
34	A 74 b5	/// r ॥ tmäṣ	wäl	āmāśāsac träṅkäṣ tämne tāṣ
35	A 77 b2	(klā) ॥ tm-äk brahmadatte	wäl	·itābhās ñemintu – – – – – – – – – i
36	A 78 a3	; ṣpäṃ lkāl tsopa(ts)	wäl	; caṃ wraman ne
37	A 82 b3	s·· b3 neyā napeṃ	wäl	: wä /// b4
38	A 82 b4	b4 – katkaṣ koś-śi	wäl	camä /// b5 – –
39	A 88 a2	o a2 /// oṅkälmāśśi	wäa3(l)	/// ñ{†ä} āṣtär lyu
40	A 88 b5	pākäb5(r) (tāṣ) /// (o)ṅkälmeṃ	wäl	na b6 /// l··
41	A 97 a3	sākāś riyā kākmärtik ambariṣe	wäl	ṣe° a4 /// ··uräṣ
42	A 97 a4	··uräṣ nuna-k riṣakune cärk	wäl	tāk • daśāra a5
43	A 97 a6	ypeyā kāk(m)ärtik drume ñomā	wäl	ṣeṣ säm ypeyu b1
44	A 98 b4	wärpinträ ॥ tämyo tsopats	wäl	pāpṣuñcäśśi ānāsās b5 ///
45	A 107 a3	ckā – – a3 ///	wäl	bhadrike : päñ känt
46	A 119 a4	y(ś)almas wärpnātär ॥ tmäṣ	wäl	āl· a5 /// empelune
47	A 119 a6	– – a6 /// ṣ	wäl	l· – – – (r)iṣakäṃ päl·
48	A 120 a4	akälyme : 1 ॥	wäl	träṅkäṣ cä a5 ///
49	A 120 b3	b3 /// (dha)rmavare ñomā	wäl	ṣeṣ mar yas taṃne
50	A 123 a2	wärpitār tmä a2 ///	w(ä)l	śolṣi praskiyo a3 ///
51	A 123.a a2	/// t(äm) kakl(yuṣurä)ṣ{†ä} pāṇḍu	(wäl)	/// a3 /// – –
52	A 123.a b2	b2 /// ·su pāṇḍu	wä(l)	/// b3 ///
53	A 127 b5	/// b5 räṣ śuddhadoṃ	wäl	näṣ lyukr· /// b6
54	A 128 and 130 a6	se n_una-k mahādeve ñomā	wäl	tāk täpren-äk /// b1
55	A 128 and 130 b1	se penu tämne-k ñomā	wäl	tāk okāk ṣi ///
56	A 134 b1	b1 /// ṣ{†ä} pāṇḍu	wäl	triko oki eṅkäl· ///
57	A 134 b2	/// r tmäṣ pāṇḍu	wäl	riṣakyāp /// b3 ///
58	A 135 a4	a4 /// m{†ä} pāṇḍu	wäl	/// a5 /// (sru)ñcaṃñeyaṃ
59	A 147 a1	a1 /// śämluneyis ॥	wäl	träṅkäṣ tñi kāswoney(ä)ntu āṣānik
60	A 147 a6	sākät l··o wärpnātär tmäṣ	wäl	riṣakäṃ wärpo – ///
61	A 147 b5	॥ täm pälkoräṣ säm	wäl	tsmont ynāñmuneyo b6 ///
62	A 149 a4	pontsāṃ kapila – – – – – – – (śuddha)doṃ	wäl	tpässi wotäk ॥ aptsaradarśnaṃ
63	A 181 b3	ñc{†ä} : 2 śibi	wäl	neṣā ·i /// b4
64	A 215 b3	aśśi täṣ was vaiśravaṃ	wäl	ptāñkät käṣyāp /// b4
65	A 222 b7	ajātaśat;ru ñomā ; ṣeṣ	wäl	tām (praṣt) ; omä(skeṃ)
66	A 230 b3	10σ /// tsopats ;	wäl	nuna-k {:} raritwā kāvvi
67	A 253 a3	täm kaklyuṣuräṣ śaṅkh(e) cakkravartti	wäl	ṣpät ñemintwaśśäl puk śkaṃ
68	A 253 a6	praṣtaṃ metrak bodhisattu ñäkci	wäl	täpräṃ wimānäṣṣ oki tsoptsāṃ
69	A 254 b8	• ॥ tmäṣ siṃhe	wä(l)	/// l(yutā)r (m)emaṣ (kl)opas(u)
70	A 256 a2	cakkravarttis lānt se siṃhe	wä(l)	(udrā)a3yaneṃ pärwatāṃ se lāntuneyaṃ
71	A 256 a5	॥ tmäṣ säm siṃhe	wäl	okät-tmāṃ śtwar-wälts śpāluñcäs wrassaśśäl
72	A 258 a8	1 ॥ tmäṣ siṃhe	wäl	b1 /// yo pāpläntu
73	A 258 b2	yaṣ-äṃ ॥ tmäṣ siṃhe	wäl	ṣāmaṃ nāṃtsu kaksunt wsokaṃ
74	A 264 b5	w· /// (ka)b5klyuṣuräṣ ñäkci	wäl	wlāṃñkät kātkmā(ṃ) nāṃtsu ñäkciṃ
75	A 264 b6	ñäkciṃ kropaśś(äl) /// (ca)b6kravartti	wäl	ṣpät ñemintwaśśäl (wäl)ts sewāsaśśäl
76	A 266 b3	b3 tku śaṅkhe cakravartti	wäl	ṣpät ñemintu raryūräṣ ///
77	A 280 a8	/// a8 /// (ca)kkravartti	wäl	āṣānikyāp me – – – ·k·
78	A 280 b4	dakṣinak purohitāśśi purohit lāñcäśśi	(wäl)	/// b5 /// śśi
79	A 283 b3	/// b3 /// rtti	wäl	bodhisatvāṃ lkālyo nu ///
80	A 288 b3	(was) (kuc) (ne) (waiśravaṃ)	(wä)b4l	pāṣānak ṣulaṃ (klyomänt) (meträ)kyāp
81	A 289 a4	7σ /// (vāsave) (ñ)omā	wäl	ṣeṣ kuc ne täm
82	A 289 b5	=ryu praṣṭaṃ ; se	wäl	tāṣ b6 14σ ///
83	A 296 a2	/// a2 – – cakravartti	wäl	ñäkciñi lāñś : kalkāl
84	A 307 b3	(śāwaṃ) (lakṣaṇäs) (:) siṃhe	wäl	ptāñkät käṣṣiyāp kapśiññaṃ ñäktaśśi
85	A 317 a2	puk s· /// a2	wäl	tāṣ yśalmas pat mänwā
86	A 318 and 319 b6	oki säs ; vidyā(dhareśśi)	(wäl)	; (jimutake)tu : yetu
87	A 326 a6	/// a6 /// jimutaketu	wäl	träṅkäṣ upādhyā mā ñ·
88	A 326 a8	ne – – ri ypeyaṃ	wäl	mā /// b1 ///
89	A 326 b2	upādhyā – ṣṣ· säs	wäl	ṣñi akma /// b3
90	A 342 a1	a1 – – – – – – – – (tmäṣ)	(wä)l	ts(eṃ) (yokās) (a)ś(ä)nyo āmāśāsac
91	A 342 b1	1 ॥ klopasū nāntsu	wäl	träṅkäṣ pācri puk{†ä} w·
92	A 342 b4	– – – – – – – ॥ mnū lutäsmāṃ	wäl	träṅkäṣ hai ṣokyo nu
93	A 343 a1	– – – – nās l· – – –	wäl	träṅkäṣ kuc ypam ///
94	A 355 a3	riyis maṅkal ; ñäkci	wäl	tu ñi maṅkal naṣt
95	A 356 a3	ñkät (śaśis) lāntseñ ñäktaśi	wäl	tu ni maṅkal p_ukaṃ
96	A 383 b3	/// b3 /// l(ārj)uneṣi	wäl	nu cam tm-äk ats
97	A 399.18 b1	/// b1 /// m·	wäl	träṅkä(ṣ) /// b2 ///
98	A 432 a1	/// c kāmat prasenaji	wäl	śkaṃ cam krośś(äṃ) wär
99	A 433 b3	/// • k_upr(e) ne	wäl	wlatär täm ṣurma(ṣ) n·
100	A 434 b5	/// b4 /// b5	w(ä)l	ṣkārā pälkāt ratä ///
101	A 436 b4	muräṣ ṣkārā lotäk ॥	wäl	klyoṣ rapeṣiṃ waśeṃ pärksāt
102	A 437 a5	ysā /// a5 ///	wäl	tärko /// b3
103	A 440 a3	/// a3 /// osit	wäl	k(a)kisāṃ • päñ kä
104	A 442 a2	waṣt lmo wläs •	wäl	trä /// a3 ///
105	A 445 a3	– /// a3 ///	wäl	/// – – /// b1
106	A 445 b2	/// b2 /// rkos	wäl	träṅkä(ṣ) ///
107	A 450 a4	lyo kra – r	wäl	lap /// a5 ///
108	THT 1382.b b1	/// ·o · tsopats	wäl	ākṣiññam-ci s· – ///
109	THT 1483.a a1	/// säm nu pras(e)n(a)ji	wäl{†ä}	– /// a2
110	THT 1483.a a3	/// – räṣ prasenaji	wä(l)	/// a4 /// rä
111	THT 1484 b6	– /// b6 –	wäl	///
112	THT 1486 a3	/// a3 /// ·k·	wäl	tām au ·re ///
113	THT 1487 a2	k yärśār tmäṣ säm	wäl	pre ly·· /// a3
114	THT 1494.a b4	– /// b4 ///	wäl	ṣpät ñ· ///
115	THT 2046 b3	b3 /// t te	wäl	plant ko t· ///
116	THT 2059 a2	/// a2 /// –	wäl	tāk k·o /// b1
117	THT 2121 a1	a1 /// –	wäl	puk – /// a2
118	THT 2134 b1	– /// b1 ///	wäl	a /// b2 ///
119	THT 2153 a2	/// – ṣ tsopats	wäl	kupre /// a3 ///
120	THT 2162 b2	– /// b2 tsu	wäl	/// b3 – – – ///
121	THT 2487 a2	/// a2 /// ṣ	wäl	täṅkä – /// b1
122	THT 2595 a2	mäsk· /// a2 ///	wäl	– – – – /// b1 ///
123	THT 3029 a1	a1 /// –	wäl	/// a2 /// sñ·
124	YQ I.1 a5	was kuc ne waiśravaṃ	wäl	pāṣānak ṣulaṃ klyomänt meträa6(kyāp)
125	YQ I.7 a2	(aśśi) (täṣ) (was) (vaiśravaṃ)	(wäl)	(ptāñkät) (käṣ)y(ā)p ārkiśoṣṣaṃ pākär
126	YQ II.6 a8	pältsäkyo ypeṣinäs wrassac oṅkälmāśśi	wäl	oki āpat ṣkārā sāspärtwuräṣ
127	YQ II.6 b3	: 1 märkampalṣi ;	wäl	tāpärk ; b4
128	YQ II.6 b5	toriṃ säm ; kāruṇik	wäl	: 2 tämyo ñäktañ
129	YQ III.2 b2	śaśärs śākkeśśi nātäk śuddhodaṃ	wäl	penu cab3(ṣ) /// (märka)mpal
130	YQ N.4 a5	a5 /// cakkravartti	wäl	wrasaśśi dakṣiṇak mä(skatär) (॥)