aiśamñe

Cite this page as:"aiśamñe". In A Comprehensive Edition of Tocharian Manuscripts (CEToM). Created and maintained by Melanie Malzahn, Martin Braun, Hannes A. Fellner, and Bernhard Koller. https://cetom.univie.ac.at/?F_B_aiśamñe (accessed 19 Jun. 2025).
 
Meaning:“wisdom, reason, sense, insight, knowledge”
Word class:noun
Language:TB
Equivalent in TA:knānmune
Lexeme variants:aiśamñe; eśämñe; aiyśamñe; aiśämñe; aiśamñ=
 
Number:singular
Case:nominative; accusative
Gender:alternating
Inflection class:
Nom. sg. (masc.):-e
Obl. sg. (masc.):-e
Nom. pl. (masc.):-enta

Paradigm

sgpldu
nomaiśamñeaiśamñenta
voc
accaiśamñeaiśamñenta
gen
locaiśamñene
comit
inst
abl
perlaiśamñesa
all
caus

Lexeme family

Occurrences

aiyśamñe

1THT 214 a5a5 kärtseśc 100-50-1 śīl aiyśamñe ; (cakkarwisa) ; paiyne

aiśamñ=

1IOL Toch 98 b3/// b3 /// °l aiśamñ= ompalskoññe /// b4 ///

aiśämñe

1IOL Toch 75 b2b2 /// (pari)pūryate • aiśämñe /// b3 ///
2THT 120 b5/// b5 tkatsi pärn= aiśämñe /// b6 katkauññaimeṃ om
3THT 128 a3(waṣamo) ; a3 kärtse aiśämñe ; krentaunatse ; soy
4THT 134 b2aklu ra n(o) ; aiśämñe /// 12σ 12σ 10σ
5THT 143 b5/// b5 /// ṅkaiṃ aiśämñe /// b6 /// orkmo
6THT 240 a5ñke śaiṣṣentse īme pälsko aiśämñe • täñ·· /// a6
7THT 281 a5preke : maimatsäññe ; aiśämñe ; ertsi a6 (pre)ke
8THT 3597 a8saṃsārantse ; – – – ; (aiśämñe) (ci) ; po śārsa

eśämñe

1THT 281 b4karak preke : tsirauñ= eśämñe ; po preścyanne ;

aiśamñe

1IOL Toch 3 b7/// °lm· : klyomñe aiśamñe ersna krenta peñīyo :
2IOL Toch 11 b517σ /// : papāṣṣorñ= aiśamñe ; ompalskoññe
3IOL Toch 50 a4takä(lñe) /// (smṛ)a4tyupasthāṃne ṣeske aiśam{ñ→ñ}e /// b1 vedaṃ
4IOL Toch 50 b3vākkarm tse·e° /// b3 aiśamñe ma vedanālaṃb· /// b4
5IOL Toch 100 a6– ·e ·o – aiśamñe /// b1 /// –
6IOL Toch 101 a4yai(ku) /// (kälpā)a4ṣṣäṃ takarṣkäññ= aiśamñe ṣäp /// (kreñce)a5pi pelaikneṃntse
7IOL Toch 135 a3/// a3 /// anivṛtāvyākṛt aiśa(mñe) /// a4 /// abhisamai
8IOL Toch 152 a5/// (prajña)a5yā puru(ṣ)aṃ tṛptaḥ ai(śa)mñe /// (gṛ)a6ddhā hi kāmeṣu
9IOL Toch 158 b3aissi b3 /// m·ñ aiśamñe pākri mäsketär ceu b4
10IOL Toch 201 a3/// a3 °sa no aiśamñe yparwe ā° /// a4
11IOL Toch 221 b2/// (prajñāprāsāda)m āruhya • aiśa(mñ)e /// b3 /// (me)ntsiss(o)ntäṃ
12IOL Toch 230 b2/// – yamaṣeñcai sāsrap aiśamñe /// b3 /// ·e
13IOL Toch 230 b3b3 /// ·e sāsrap aiśamñe yneś yamasträ /// b4
14IOL Toch 230 b4/// b4 /// ·p aiśamñe yne(ś) · – – – ///
15IOL Toch 528.b a1 a1 /// l·oñesa aiś(a)mñ(e) /// a2 /// ·e
16IOL Toch 544 a1a1 /// °ya kramṣäṃ aiśamñe • a° /// a2
17IOL Toch 752 a4sā° a4 /// s·āne aiśamñe a5 /// – – – b1
18IOL Toch 777 a2/// a2 /// ·esa aiśamñe /// a3 /// –
19PK AS 1B b3sutṛptāḥ cey no sosoyoṣ aiśamñe b4 /// (prajñay)ā
20PK AS 4A b5eṅku : papāṣṣorñe ; aiśam(ñ)e ; ompalskoñe ;
21PK AS 6H a6miyästsiśco ; kauṣenta n(o) aiś(a)mñe : a° /// a7
22PK AS 13E a8trikṣäṃ : su tu aiśamñe ; krentaṃts papā(ṣṣu) ;
23PK AS 16.3 b2cenaṃts ; ṣñīke tsūwa aiśamñe : cai tne takāre
24PK AS 16.4.1 a4/// lye snai yärm aiśamñe /// a5 /// le
25PK NS 11 b2/// (ci)b2tti-mati-dhṛti-balavini sutacaritaḥ ime aiśamñe kwäntsaññ(e) m(aiyyāccene) /// b3
26PK NS 27 a6eṅku : papāṣṣorñe ; aiśam(ñ)e ; (ompalskoñe) ; (mā)
27PK NS 48 and 258 b1pkante yalñe tākoy aiśamñe añmālaṣkñentse wawāyau eṣke pañäktäñe
28PK NS 48 and 258 b6īmesa (ñä)b6ṣle (p)o c(m)el(a)ne aiśamñe añmālāṣleṣṣe käṣṣīnesa parna k(c)a
29THT 15 a8aunaṣṣän-me ; arañcne : aiśamñe (spaktāṃ) ; (śle-k) (ompalskoññe)
30THT 17 b1aunaṣṣän-me ; arañcne : aiśamñe spaktā(ṃ) ; b2
31THT 28 b6: ṣek sportotär ñy aiśamñe ; poyśiññe te wrantsai
32THT 28 b7: akalṣlyets pw aiśamñe ; aksa b8
33THT 31 a6yarke tsamtsia6śco : täryā aiśamñe ; tākoy kwri ;
34THT 33 b3natknaṃ lauke ; b3 aiśamñe ; yarke peti ;
35THT 41 a4; yaṃ ṣaṣälne 10-1 aiśamñe ten;tse ṣaññe ; kuśalamūltse
36THT 42 b2wat ompalskoññe ; spelke aiśamñe : po cwi ///
37THT 64 a7ompalśkoññe ; kuse wat aiśamñe : kleśanma na a8
38THT 107 a3; snai oa3lyapo ; aiśamñe ; su yinmāṣṣäṃ :
39THT 127 a7(pä)l(l)ātär-ne ; sananäṃaiśamñe cpi ; mällasträ ;
40THT 171 a330-1 ॥ vidyā • aiśa(mñ)e (•) /// a4 vyāpādānunayasparśa
41THT 181 b2nano watesa weñā-neaiśamñe ramt kuse dha(tu)nmats prāpti
42THT 239 a4smā /// a4 /// aiśamñe ci po śārsa lykaśke
43THT 268 b3cukemar b3 /// (āñ)m(a)lāṣlñe aiśamñe ente tāko-ñ pepyu (tkoṣ)
44THT 279 b4; śmälle preke : aiśamñ(e) /// 11σ b5
45THT 282 b2pälskontse ; lkāṃträ astarññe aiśamñe yairu ; läṃ
46THT 282 b5kartse yāmtsi ; snai aiśamñetakarṣkeṃ pals;kosa krent
47THT 291.a a3 (•) k(u)se no aurcc= ai;śamñe yän;mā{tsi}śca ; pkänte yamäṣṣäṃ
48THT 303.a b1/// b1 /// wa aiśamñe – /// b2 ///
49THT 326 b1/// ṇu ste su aiśamñe /// b2 /// tär
50THT 345 a1rñesa astare (om)p(a)lskoññesa kätkare aiśamñe /// a2 /// wārpau
51THT 346 b3teṃ yiknesa teṃ bodhisātviññe aiśamñe b4 /// strakke aśariṃ
52THT 591 b6no ṣletkäṃ ; karu(ṃ) aiśamñe ; asaṃkhyainta ; kalpanmaṣṣai
53THT 1106 a3wä(ss)itse ayāto āyo(r) – – – – (ai)ś(a)mñe kälṣamñe tsirauwñe ompalskoñe – – – –
54THT 1304 a2tsi yātañ totk aiśamñe : tañ ka ṣp
55THT 1335.b b4b4 /// – nta aiśamñe erṣträ tampak yaknesa
56THT 1335.d a1a1 /// – nta aiśamñe /// a2 /// –